انواع اتوکلاو و کاربردها

ما در این مطلب به مبحث انواع اتوکلاو و کاربردها می پردازیم.هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند.وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود. در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.

انواع اتوکلاو و کاربردها

اتوکلاوها دستگاه‌هایی هستند که از بخار فشار بالا برای استریل کردن ابزار و تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه به معرفی انواع اتوکلاو و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم:

1. اتوکلاوهای بخار (Steam Autoclaves)

  • کاربردها: استریل کردن تجهیزات پزشکی، ابزار جراحی، ظروف آزمایشگاهی و برخی مواد شیمیایی.
  • ویژگی‌ها: این نوع اتوکلاوها با استفاده از بخار آب تحت فشار بالا (معمولاً در دمای ۱۲۱-۱۳۴ درجه سانتی‌گراد) کار می‌کنند و می‌توانند بیشتر انواع میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرند.

2. اتوکلاوهای خشک (Dry Heat Autoclaves)

  • کاربردها: استریل کردن ابزارهای فلزی، شیشه‌ها و مواد حساس به بخار.
  • ویژگی‌ها: این دستگاه‌ها از هوای خشک تحت فشار بالا برای استریل کردن استفاده می‌کنند و معمولاً در دماهای بالاتری (حدود ۱۶۰-۱۸۰ درجه سانتی‌گراد) کار می‌کنند.

3. اتوکلاوهای شیمیایی (Chemical Autoclaves)

  • کاربردها: استریل کردن مواد حساس به حرارت و بخار، مانند پلاستیک‌ها و برخی داروها.
  • ویژگی‌ها: این نوع اتوکلاوها از مواد شیمیایی مانند اتیلن اکساید یا پراکسید هیدروژن برای استریل کردن استفاده می‌کنند.

4. اتوکلاوهای پلاسمایی (Plasma Autoclaves)

  • کاربردها: استریل کردن ابزارهای حساس به حرارت و رطوبت، مانند الکترودهای پزشکی و دستگاه‌های الکترونیکی.
  • ویژگی‌ها: این دستگاه‌ها از پلاسما (یک حالت چهارم ماده) برای استریل کردن استفاده می‌کنند و معمولاً در دماهای پایین‌تری کار می‌کنند.

انواع اتوکلاو و کاربردها

5. اتوکلاوهای رومیزی (Benchtop Autoclaves)

  • کاربردها: مناسب برای مطب‌های کوچک، کلینیک‌ها و آزمایشگاه‌های کوچک.
  • ویژگی‌ها: این اتوکلاوها کوچک و قابل حمل هستند و معمولاً ظرفیت کمتری نسبت به اتوکلاوهای بزرگ‌تر دارند.

6. اتوکلاوهای صنعتی (Industrial Autoclaves)

  • کاربردها: استفاده در صنایع بزرگ، مانند صنایع غذایی، داروسازی و تولید مواد شیمیایی.
  • ویژگی‌ها: این دستگاه‌ها بزرگتر و دارای ظرفیت بالاتری هستند و معمولاً برای کاربردهای خاص و حجم‌های بزرگ طراحی شده‌اند.

استفاده صحیح از اتوکلاوها و انتخاب نوع مناسب آن‌ها بر اساس نیازهای خاص می‌تواند به بهبود کیفیت استریل کردن و اطمینان از ایمنی ابزار و تجهیزات کمک کند.

اجزای تشکیل دهنده­ ی اتوکلاو

اتوکلاوها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه خاصی در فرآیند استریلیزاسیون دارند. در زیر به معرفی اجزای اصلی اتوکلاو و وظایف هر یک از آن‌ها پرداخته شده است:

1. محفظه (Chamber)

  • وظیفه: محفظه اصلی جایی است که اقلام مورد نظر برای استریل کردن در آن قرار می‌گیرند. این محفظه معمولاً از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده و توانایی تحمل فشار و دمای بالا را دارد.

2. درب (Door)

  • وظیفه: درب اتوکلاو باید بتواند به خوبی محکم و قفل شود تا از نشت بخار و حفظ فشار داخل محفظه اطمینان حاصل کند. برخی درب‌ها به صورت دستی و برخی به صورت اتوماتیک باز و بسته می‌شوند.

3. مولد بخار (Steam Generator)

  • وظیفه: این بخش وظیفه تولید بخار آب تحت فشار بالا را بر عهده دارد. بخار تولید شده از این بخش به محفظه ارسال می‌شود تا فرایند استریلیزاسیون انجام شود.

4. کنترلر (Controller)

  • وظیفه: کنترلر اتوکلاو وظیفه تنظیم و کنترل دما، فشار و زمان استریلیزاسیون را دارد. این بخش می‌تواند به صورت دیجیتال یا مکانیکی باشد و معمولاً شامل تایمر، ترموستات و فشارسنج است.

5. پمپ وکیوم (Vacuum Pump)

  • وظیفه: در برخی اتوکلاوها، پمپ وکیوم برای خارج کردن هوا از محفظه قبل از ورود بخار استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود بخار به طور یکنواخت در تمام قسمت‌های محفظه پخش شود.

6. شیرهای اطمینان (Safety Valves)

  • وظیفه: شیرهای اطمینان برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار داخل محفظه به کار می‌روند. این شیرها در صورت نیاز به طور خودکار باز می‌شوند تا فشار اضافی را خارج کنند.

7. سیستم تخلیه (Drainage System)

  • وظیفه: سیستم تخلیه برای خارج کردن آب و بخار پس از پایان فرآیند استریلیزاسیون استفاده می‌شود. این سیستم می‌تواند شامل لوله‌های تخلیه و شیرهای خروجی باشد.

8. نمایشگر و کنترل پنل (Display and Control Panel)

  • وظیفه: این بخش اطلاعات مربوط به وضعیت فعلی اتوکلاو، مانند دما، فشار و زمان باقی‌مانده از فرآیند استریلیزاسیون را نمایش می‌دهد و به کاربر امکان کنترل و تنظیم پارامترهای مختلف را می‌دهد.

9. حسگرها (Sensors)

  • وظیفه: حسگرهای دما و فشار برای مانیتورینگ و کنترل دقیق فرآیند استریلیزاسیون استفاده می‌شوند. این حسگرها اطلاعات لازم را به کنترلر ارسال می‌کنند تا تنظیمات لازم انجام شود.

10. بدنه (Casing)

  • وظیفه: بدنه خارجی اتوکلاو برای محافظت از اجزای داخلی و کاربران در برابر گرما و فشار طراحی شده است. این بدنه معمولاً از مواد مقاوم و عایق ساخته می‌شود.

این اجزا با همکاری یکدیگر باعث می‌شوند که اتوکلاو بتواند فرآیند استریلیزاسیون را به طور ایمن و کارآمد انجام دهد.

اتوکلاو دندانپزشکی

اتوکلاوهای مخصوص دندانپزشکی به عنوان یکی از ابزارهای اساسی در استریل کردن و ایمن‌سازی ابزارها و تجهیزات پزشکی دارای اهمیت بسیاری هستند. این اتوکلاوها معمولاً برای استفاده در مطب‌های دندانپزشکی و کلینیک‌های کوچک طراحی شده‌اند و ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را برای استریلیزاسیون ابزارهای دندانپزشکی مناسب می‌سازد. ویژگی‌های اصلی اتوکلاو دندانپزشکی عبارتند از:

  1. طراحی و ابعاد مناسب: اتوکلاوهای دندانپزشکی معمولاً ابعاد کوچکتری نسبت به اتوکلاوهای صنعتی دارند، که این امر به دندانپزشکان کمک می‌کند تا در فضاهای محدودتر نصب شوند.
  2. مقاومت در برابر فشار و دما: این اتوکلاوها باید قادر باشند با فشار و دمای بالا (معمولاً در حدود ۱۲۱-۱۳۴ درجه سانتی‌گراد) کار کنند تا بتوانند به‌طور مؤثر باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرند.
  3. نمایشگر دیجیتال و کنترلر: برخی از اتوکلاوهای دندانپزشکی دارای نمایشگر دیجیتالی هستند که اطلاعاتی از جمله دما، فشار و زمان را به کاربر نمایش می‌دهند. این اطلاعات به دندانپزشک کمک می‌کند تا فرآیند استریلیزاسیون را به‌طور دقیق کنترل کند.
  4. سیستم ایمنی: اتوکلاوهای دندانپزشکی معمولاً شامل سیستم‌های ایمنی مانند شیرهای اطمینان برای کنترل و مدیریت فشار اضافی و سایر خطرات هستند. این امر از اهمیت زیادی برای ایمنی پزشکان، تکنسین‌ها و بیماران است.
  5. سرعت استریلیزاسیون: برخی از مدل‌های اتوکلاوهای دندانپزشکی دارای زمان‌های استریلیزاسیون نسبتاً کوتاهی هستند که این امر به دندانپزشکان کمک می‌کند تا در زمان کوتاهی ابزارهای خود را آماده به کار کنند.
  6. سادگی استفاده و نگهداری: اتوکلاوهای دندانپزشکی باید ساده در استفاده و نگهداری باشند، تا دندانپزشکان بتوانند به راحتی آن‌ها را به‌کار بگیرند و به تمیزی حفظ کنند.

با توجه به این ویژگی‌ها، اتوکلاوهای دندانپزشکی ابزاری بسیار مهم برای حفظ بهداشت و استریلیزاسیون در مطب‌های دندانپزشکی محسوب می‌شوند و برای ایمنی بیماران و کادر درمانی بسیار اساسی هستند.

انواع اتوکلاو و کاربردها

درباره کرج طب

کرج طب «KarajMed» یک مرکز فنی است که فعالیت خود را از سال 1388 به‌صورت حرفه‌ ای در زمینه ارائه خدمات فنی در حوزه تجهیزات پزشکی را آغاز کرده است. کرج طب تا به امروز توانسته است در عمل به فعالیت خود به شکل کارآمد عمل کند.

به طوری‌که پس از گذشت بیش از دو دهه از فعالیت حرفه‌ای، همچنان در زمینه ارائه خدمات فنی تجهیزات پزشکی فعال بوده و از دانش روز تعمیرات و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی بهره می‌گیرد.

البته کرج طب خود عرضه کننده برخی از تجهیزات پزشکی موردنیاز در جهت تعمیرات این دستگاه‌ها است. این موضوع سبب می‌شود تا کرج طب به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی در تعمیرات وسایل پزشکی شناخته شود.

کرج طب یک شرکت فنی است، بنابراین خدمات گسترده‌ ای دارد. به طوری‌که این مرکز می‌تواند خدمات خود در کلیه زمینه‌های زیر را ارائه کند:

هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند.

وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود.

در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.


  • تعمیرات اتوکلاو
  • تعمیرات اکسیژن‌ ساز
  • تعمیرات بخور سرد و بخور گرم
  • تعمیرات میکروسکوپ
  • تعمیرات رطوبت سنج