طرز استفاده اتوکلاو

ما در این مطلب به مبحث طرز استفاده اتوکلاو می پردازیم.هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند. وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود. در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.

طرز استفاده اتوکلاو

تجهیزات و ابزارهای قابل استریل شدن با اتوکلاو عبارتند از: انواع ابزار مانند توربین، نبشی، موتور هوا و غیره و ابزارهای مشابهی که در حین درمان استفاده می شوند مانند ست معاینه (موچین، پروب، آینه و …)، ابزار طراحی. دندان (فورپس، آسانسور و غیره) و ابزارهای دیگر مانند قلم کامپوزیت، کاردک دهانی، سوزاننده، کندانسور و غیره.

به طور کلی تمامی ابزارهایی که قابلیت اتوکلاو می شوند دارای علامت خاصی هستند که در عکس زیر نشان داده شده است.

این علامت به این معنی است که ابزار مورد نظر می تواند دمای اتوکلاو 134 درجه را تحمل کند و شما می توانید آن ابزار را اتوکلاو کنید. دقت کنید در محصولاتی مانند دستگاه روتاری که از چند جزء تشکیل شده است فقط سر قابل اتوکلاو می باشد.

بیشتر بخوانید:تعمیرات مانومتر اکسیژن

مراحل و نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی

برای شروع استریل کردن وسایل، ابتدا باید از ابزاری مانند فورسپس یا آسانسوری استفاده کنید که لکه های خون و بزاق باقی مانده بر روی آن را پس از کار شسته و سپس در بسته های اتوکلاو قرار دهید.

سپس در سینی های مخصوص اتوکلاو قرار می گیرد تا فرآیند استریلیزاسیون آغاز شود.استفاده از دستگاه اولتراسونیک پاک کننده در برخی موارد باعث افزایش سرعت و نظافت می شود.

استفاده از پک های اتوکلاو ضروری است زیرا وقتی کار استریل تمام می شود اگر لوازم خارج از پک ها باشند در تماس با محیط از حالت استریل خارج می شوند.

پک های اتوکلاو به دو صورت هستند یا به صورت آماده با چسب روی سر هستند و یا به صورت رول هستند که باید با دستگاه رول پک جدا شوند و سپس لوازم بسته بندی شوند. هم بسته های آماده و هم رول در اندازه های مختلف در بازار موجود است.

پس از انجام مراحل و نحوه کار با دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی که در بالا ذکر شد، برای راه اندازی اتوکلاو ابتدا باید مخزن آب را با آب مقطر پر کرده و سپس دستگاه را روشن کنیم. همچنین از بسته بودن درب اتوکلاو به درستی و کامل اطمینان حاصل کنید.

اما تقریبا تمام برندهای اتوکلاو موجود در بازار دارای سیکل های 121 درجه و 134 درجه هستند و شما باید با توجه به زمان استریل و میزان ابزار و کار خود سیکل مورد نظر را انتخاب کنید.

سیکل 121 درجه فرآیند استریل را در مدت طولانی تری انجام می دهد. مدت زمان و سیکل 134 درجه به زمان کمتری برای استریلیزاسیون نیاز دارد، اما طبیعتاً فشار بیشتری به دستگاه وارد می شود، به همین دلیل باید سیکل مورد نظر را با توجه به بار بیمار و زمان کار انتخاب کرد. زمان کار برای دستگاه اتوکلاو در سیکل 121 درجه حدود 1 ساعت و برای 134 درجه حدود 45 دقیقه است.

انتخاب این چرخه ها با کلیدهای روی دستگاه انجام می شود و کلیدها در برندهای مختلف متفاوت هستند اما در اکثر برندها کلیدهای Start، Select و MENU هستند. از تکنسین بخواهید در حین نصب آموزش های لازم را به شما بدهد.

وقتی چرخه دستگاه تمام شد و دستگاه پیغام پایان چرخه را داد، باید چند دقیقه صبر کنید تا دما و فشار محفظه پایین بیاید و سپس درب دستگاه را باز کرده و لوازم جانبی را بردارید. لازم به ذکر است سینی های اتوکلاو داغ بوده و با استفاده از دسته دستگاه آن ها را بردارید یا صبر کنید تا کاملا خنک شود.

پس از اتمام مراحل استریل، آب مخزن کثیف دستگاه باید تخلیه شود، برخی از برندها این امکان را دارند که آب کثیف را مستقیماً وارد فاضلاب کنند، مانند اتوکلاو آویسا و برخی از مارک ها باید به صورت دستی با شلنگ تخلیه شوند.

نحوه کار با اتوکلاو دندان بسیار مهم است. در صورت رعایت نکردن موارد فوق، احتمال بروز مشکلاتی مانند خرابی دستگاه اتوکلاو و یا آسیب دیدگی ابزار وجود خواهد داشت و در برخی موارد ممکن است ابزارها به طور دقیق استریل نشوند.

با رعایت نکات فوق شرایط مساعدی را برای بخش CSR دندانپزشکی خود فراهم خواهید کرد.

حوه عملکرد دستگاه اتوکلاو

در این دستگاه آب تحت فشار در محیط بسته به بخار تبدیل می شود و استریل در دمایی بالاتر از نقطه جوش آب در فشار سطح دریا انجام می شود و طبق برنامه داده شده به دستگاه دمای مورد نیاز 121 درجه بالا می باشد. تا 138 درجه سانتیگراد و فشار محفظه از 200 تا 300 کیلو پاسکال متغیر است. لازم به ذکر است که هر چه دما و فشار بیشتر باشد زمان لازم برای استریلیزاسیون کمتر می شود

انواع اتوکلاو

مدل زودپز اتوکلاو

این نوع اتوکلاو کاربرد عمومی دارد و در بیمارستان ها با حجم های متنوع مورد استفاده قرار می گیرد.

اتوکلاو رومیزی

این نوع اتوکلاوها به سه کلاس N، S و B تقسیم می شوند.

اتوکلاو کشویی

محل استفاده از این نوع اتوکلاو اغلب در دندانپزشکی و چشم پزشکی می باشد و پمپ وکیوم ندارند.

بیشتر بخوانید:تعمیرات ترازوی رطوبت سنج

اجزای اتوکلاو

مخزن آب: مکانی برای ذخیره آب مورد نیاز برای تبدیل شدن به بخار و استریل کردن تجهیزات تحت فشار.

محفظه بخار (محفظه): محل قرار دادن وسایل استریلیزاسیون است.

شیر برقی: اعداد مختلفی (بسته به نوع و مدل دستگاه) وجود دارد و مسیرهای ورودی و خروجی دستگاه را باز و بسته می کنند.

کمپرسور (کندانسور): یک لوله خنک کننده مارپیچی است که وظیفه تبدیل فاز بخار را به فاز مایع دارد.

عنصر: برای تبدیل آب به بخار استفاده می شود.

بخارساز: در برخی اتوکلاوها به جای المنت از بخارساز برای تبخیر آب و انتقال بخار به محفظه دستگاه استفاده می شود.

تابلوی کنترل: محل کنترل و فرمان تمامی دستورات دستگاه و تمامی اجزای آن می باشد

پمپ آب: وظیفه انتقال آب به محفظه بخار یا بخارساز را بر عهده دارد.

سنسور دما و فشار: فشار و دمای داخل محفظه استریل را به صورت لحظه ای اندازه گیری و به کامپیوتر دستگاه (برد کنترل) گزارش می دهد.

پمپ وکیوم: ایجاد خلاء در محفظه استریلیزاسیون و افزایش راندمان دستگاه.

فن خنک کننده: برای خنک کردن داخل دستگاه استفاده می شود.

درب دستگاه: برای جداسازی محفظه دستگاه از محیط بیرون طراحی شده است و به گونه ای طراحی شده است که در زمانی که محفظه دستگاه تحت فشار است بسته باقی بماند.

شیر ایمنی: هنگامی که فشار بیش از حد بالا باشد، اجازه می دهد تا بخار آزاد شود تا ایمنی دستگاه حفظ شود.

ترموستات ایمنی: به منظور حفظ ایمنی دستگاه و جلوگیری از برق گرفتگی کاربر، از ترموستات برای خاموش کردن دستگاه استفاده می شود.

بیشتر بخوانید:علل خرابی برد تجهیزات پزشکی

درباره کرج طب

کرج طب «KarajMed» یک مرکز فنی است که فعالیت خود را از سال 1388 به‌صورت حرفه‌ای در زمینه ارائه خدمات فنی در حوزه تجهیزات پزشکی را آغاز کرده است. کرج طب تا به امروز توانسته است در عمل به فعالیت خود به شکل کارآمد عمل کند. به طوری‌که پس از گذشت بیش از دو دهه از فعالیت حرفه‌ای، همچنان در زمینه ارائه خدمات فنی تجهیزات پزشکی فعال بوده و از دانش روز تعمیرات و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی بهره می‌گیرد. البته کرج طب خود عرضه کننده برخی از تجهیزات پزشکی موردنیاز در جهت تعمیرات این دستگاه‌ها است. این موضوع سبب می‌شود تا کرج طب به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی در تعمیرات وسایل پزشکی شناخته شود.

کرج طب یک شرکت فنی است، بنابراین خدمات گسترده‌ای دارد. به طوری‌که این مرکز می‌تواند خدمات خود در کلیه زمینه‌های زیر را ارائه کند:

هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند. وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند. هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود. در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.


  • تعمیرات اتوکلاو
  • تعمیرات اکسیژن‌ ساز
  • تعمیرات دستگاه فشار سنج
  • تعمیرات میکروسکوپ
  • تعمیرات رطوبت سنج