کاربرد اتوکلاو چیست؟

ما در این مطلب به مبحث کاربرد اتوکلاو می پردازیم.هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند.وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود. در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.

کاربرد اتوکلاو

اتوکلاو به ماشینی میگویند ­که محل استریلیزه نمودن با شیوه فیزیکی را تهیه می ­کند. این شیوه فیزیکی با بهره گیری از بخار با فشار بالا، منجر به کشته شدن باکتری ­­ها، ویروس ­ها و حتی تخم قارچ ­ها و میکروب ­های موجود در ماده های یاقیمانده در درون مجراها، می شود.

در حقیقت اتوکلاو از طریق گرم نمودن تا یک حرارت متناسب برای یک زمان معین، فعالیت استرلیزه نمودن را انجام می هد. اتوکلاو با اسم  دیگری به عنوان استریلایزر بخار هم خوانده می شود و عموما در مرکز های بهداشتی و صنایع برای اهداف گوناگوون مورد بهره قرار می گیرد.

لذا از اتوکلاو به عنوان یک شیوه موثر برای استریلیزه نمودن با استفاده از گرمای مرطوب، مد نظر گرفته می­ شود.

بیشتر بخوانید: اتوکلاو چیست؟

قطعه های تشکیل دهنده­ ی اتوکلاو

ساده ­ترین مدل اتوکلاو مدلی است که برای پخت استفاده می­ شود. ولی به طور کلی می توان هر اتوکلاو را تشکیل شده از قطعه های زیر برشمرد:

  • محفظه فشار
  • درب یا دریچه
  • فشارسنج
  • سوپاپ رها سازی فشار
  • شیر اطمینان
  • ژنراتور بخار و هیتر الکتریکی
  • ژنراتور خلا
  • سرد کننده فاضلاب

اتوکلاو و اصول فعالیت آن

اتوکلاو با بهره گیری از گرمای مرطوب جایی که بخار تحت فشار برای استریلیزه ­نمودن ماده های موجود درون محفظه به کار می ­رود.

فشار زیاد، نقطه­ ی جوش آب را بالا برده و در نهایت حرارت بالاتری را برای استریلیزه نمودن ایجاد می کند. آب عموما تحت فشار معلولی یا اتمسفر نرمال، در 100 درجه ی سانتیگراد به جوش می­ آید و در شرایطی که فشار ارتقا یابد نقطه ی جوش آب هم بالا برود.

از جهتی دیگر فشار زیاد، نفوذ سریع گرما را به درون قسمت های عمیق تری از ماده تسهیل می نماید و رطوبت موجود در بخار موجب انعقاد پروتئین ها می شود و در آخر عملکرد و فعالیت میکروب را از بین می برد.

زمانی که این بخار با سطح برخورد می یابد، میکروب ­ها را به واسطه گرمای نهان از بین می برد. بعد از پایان مرحله­ ی استریلیزاسیون که بستگی به مقدار  آلودگی های داخل ماده ها، فشار از درون محفظه (از طریق سوت) خارج می گردد.

بیشتر بخوانید: نحوه کارکرد اتوکلاو

اتوکلاو های مختلف

اتوکلاو حاوی انواع متفاوتی بوده که به سه گروه کلی S،N،B تقسیم بندی می شوند.

گروه N : زودپزهای خانگی نوعی از این مدل اتوکلاوها بوده که هنوز هم در بسیاری از جاهای دنیا مورد بهره قرار می گیرند. مدل پیشرفته ی آن حاوی محفظه ای فلزی به همراه درب ایمن فلزی بوده، که به سادگی بسته و به واسطه یک لاستیک از ورود و خروج هوا پیشگیری می کند.

این گونه از اتوکلاوها حاوی شیر تخلیه­ برای خروج هوا و بخار، فشارسنج و شیر اطمینان میباشد. در این محفظه یک هیتر غوطه وری در انتهای محفظه وجود دارد.

اتوکلاو مدل جابجایی جاذبه، نوعی بسیار معمولی ای بوده و در آزمایشگاه­ ها مورد بهره قرار می ­گیرد. در این مدل اتوکلاوها، بخار در درون محفظه از طریق گرمایش ایجاد می شود و در داخل محفظه برای استریل نمودن حرکت می­ نماید.

گروه B : مدل جابجایی فشار مثبت نام دارد­. در این مدل از اتوکلاوها، بخار به واسطه یک ژنراتور مجزا ایجاد می شود و به درون محفظه راه می ­یابد. این مدل از اتوکلاوها در حقیقت نسبت به مدل جابجایی جاذبه، بهتر و پیشرفت یافته اند.

گروه S: مدل جابجایی فشار منفی نام دارد. این اتوکلاو حاوی هر دو مورد، ژنراتور بخار و ژنراتور خلا میباشد. در اینجا زنراتور خلا کلیه هوای درون محفظه را خالی می کند در حالی ژنراتور بخار در محفظه بخار تولید می کند.

اتوکلاو آزمایشگاهی و کارایی آن چیست؟

از اتوکلاو آزمایشگاهی معمولا در آزمایشگاه های میکروبیولوژی برای از بین بردن میکروارگانیسم ها و هاگ ها و یا فراهم کردن محیط کشت و معرف های آزمایشگاهی بهره گیری می کنند.

ضمن آن از اتوکلاو آزمایشگاهی برای ضدعفونی نمودن ابزار و وسیله های آزمایشگاهی و یا بعضی از زباله های بیولوژکی استفاده می گردد.

اتوکلاو های دندانپزشکی

این روز ها با به روز شدن تکنولوژی خیلی از ابزارها و لوازم های پزشکی و آزمایشگاهی به شکل یکبار مصرف تولید و استفاده می شود. بهره از تجهیزات یکبارمصرف موجب کاهش ابتلا به بیماری های عفونی مثل هپاتیت و ایدز می شود.

ولی با وجود حفظ نکته های بهداشتی، استفاده از تجهیزات یکبار مصرف موجب کثیفی محیط زیست می شود. به علت پلاستیکی بودن این ابزارها هم نمی توان از اتوکلاو برای استریل نمودن تجهیزات استفاده نمود.

بیشتر بخوانید: تعمیر دستگاه اتوکلاو

اتوکلاو های صنعتی و کارایی آن ها

یکی از نکته هایی که در زمان خرید اتوکلاو بایستی به آن توجه داشت، حجم مورد لازم (حجم اتوکلاو) میباشد. این روز ها اتوکلاوهای صنعتی زیادی با حجم ها زیاد تولید و به فروش می رسد.

کارایی های اتوکلاو ها

در حقیقت اتوکلاو از جمله وسیله های مهم بوده که برای ضد عفونی کردن ماده های حاوی آب استفاده می گردد؛ به این خاطر که این ماده های را نمی توان با بهره از استریل نمودن گرمایی خشک، استریل کرد.

ضمنا اتوکلاوها برای اهداف دیگر هم به کار می رود.

مورد هایی که از اتوکلاو استفاده می­ شود عبارت هستند از:

  • برای از بین بردن کثیفی حاصل از ضایعات بیولوژیکی ویژه و استریلیزه نمودن ابزارها و وسیله های آزمایشگاهی
  • در آزمایشگاه های پزشکی برای ضد عفونی کردن لوازم های پزشکی، ظرف های شیشه ای، ابزار های جراحی و ضایعات پزشکی
  • همینطور برای ضد عفونی کردن محیط کشت، لوله پلاستیکی و سر پیپت ها

نکاتی کلیدی در زمان استفاده از اتوکلاو

  • این وسیله نبایستی برای ضد عفونی کردن ماده های و ابزار های ضد آب یا مقاوم در مقابل آب مثل روغن یا پودرها مورد بهره قرار بگیرند.
  • مورد هایی که به وسیله اتوکلاو ضد عفونی می شوند بایستی پس از آن در محفظه ی دوم قرار بگیرند.
  • وسیله های قرار گرفته درون محفظه نباید با بخش بالایی محفظه برخوردی داشته باشند.

بیشتر بخوانید: تعمیرات اتوکلاو

درباره کرج طب

کرج طب «KarajMed» یک مرکز فنی است که فعالیت خود را از سال 1388 به‌صورت حرفه‌ای در زمینه ارائه خدمات فنی در حوزه تجهیزات پزشکی را آغاز کرده است. کرج طب تا به امروز توانسته است در عمل به فعالیت خود به شکل کارآمد عمل کند.

به طوری‌که پس از گذشت بیش از دو دهه از فعالیت حرفه‌ای، همچنان در زمینه ارائه خدمات فنی تجهیزات پزشکی فعال بوده و از دانش روز تعمیرات و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی بهره می‌گیرد.

البته کرج طب خود عرضه کننده برخی از تجهیزات پزشکی موردنیاز در جهت تعمیرات این دستگاه‌ها است. این موضوع سبب می‌شود تا کرج طب به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی در تعمیرات وسایل پزشکی شناخته شود.

کرج طب یک شرکت فنی است، بنابراین خدمات گسترده‌ای دارد. به طوری‌که این مرکز می‌تواند خدمات خود در کلیه زمینه‌های زیر را ارائه کند:

هر نوع وسیله پزشکی که در محیط درمانگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی یا حتی در خانه استفاده می‌شود، توسط تکنسین‌های دانش آموخته‌ی فنی در کرج طب قابل بررسی و تعمیر هستند. وسایلی همچون فشارسنج‌ها، بخورهای سرد و گرم، اکسیژن‌سازها و بسیاری از لوازم دیگر هم در محیط‌های درمانی و هم در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هریک از این وسایل در اثر استفاده مکرر یا طولانی‌مدت ممکن است با اختلال روبه‌رو شوند یا یکی از قطعات آن‌ها دچار سوختگی شود.

در این صورت می‌توان از طریق شماره‌های تماس 02632248230 یا قسمت تماس با ما با کارشناسان کرج طب ارتباط گرفته و برای تعمیر وسیله خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.


  • تعمیرات اتوکلاو
  • تعمیرات اکسیژن‌ ساز
  • تعمیرات دستگاه فشار سنج
  • تعمیرات میکروسکوپ
  • تعمیرات رطوبت سنج